به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به نقل از خبرگزاری فارس؛ اگر در سیستم آموزشی کشور به دنبال نتیجه مطلوب هستیم باید گام‌های اولیه را در انجام طرح‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی براساس توانمندی، شرایط و آمادگی علمی اساتید، نخبگان و فارغ‌التحصیلان برداریم در واقع باید مقوله پژوهش و کار تحقیقاتی، محور تمام فعالیت‌های علمی قرار گیرد چراکه نتیجه آن دستاوردهای تازه و قابل تأمل است.
بعد از انقلاب اسلامی کشور در حوزه علم و فناوری پیشرفت های بسیار خوبی را در زمینه های صنایع موشکی و دفاعی، انرژی هسته ای، نانو تکنولوژی و بیو تکنولوژی داشته است که نشان از مسیر درست حرکت قطار علمی کشور دارد اما پتانسیل و توانایی علمی کشور بیش از آن چیزی است که امروز مشاهده می شود و به عقیده بسیاری از کارشناسان کلید حل مشکلات علمی و آموزشی نیز در اجرای سند جامع علمی کشور است چرا که این سند به عنوان یک نقشه راه در قالب اقدامات ملی و اجرایی آمده که متأسفانه مسکوت مانده است. توسعه کشور نیازمند حضور و مشارکت مراکز پژوهشی و فناوری در تمامی عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و فرهنگی است، البته در چند دهه اخیر رشد کمی و کیفی بسیار خوبی در تمامی حوزه‌های علمی کشور صورت گرفته و زیرساخت دانشی خوبی فراهم شده است اما به لحاظ شرایط خاص کشور و مسائل و مشکلات اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی، نیازهای گسترده ای برای مشارکت دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور نیز ایجاد شده است که بر این اساس لازم است طی یک برنامه جامع با لحاظ کردن شرایط کشور، برنامه‌‌ها و اقدامات مناسبی برای حضور و مشارکت موثر و مفید دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز فناوری کشور برای توسعه و بهبود شرایط کشور فراهم آید. پژوهش در واقع کلید حل مشکلات مختلف کشور است که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب در توصیه‌های 7 گانه خود فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی را در راستای فناوری و نوآوری علمی مورد تأکید قرار داده‌اند در این رابطه برای بررسی «ویژگی دانشگاه کارآفرین» با فرهاد یزدان دوست رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی گفت وگو کردیم.
آنچه در گفت‌وگوی ما با یزدان دوست می‌خوانید:
* توسعه اقتصادی و اجتماعی سرلوحه فعالیت دانشگاه کارآفرین است
* دانشگا ه های پژوهش محور، عملکرد قابل قبولی داشته اند
* نوآوری عنصری ضروری در افزایش کارایی عوامل تولید محسوب می شود
* بالاترین رتبه کشوری در میزان و درصد اشتغال مرتبطِ دانش آموختگان
* توسعه علمی مقدم بر هر توسعه دیگری در بسیاری از جوامع بشری کارساز بوده است
· ویژگی‌ها و مختصات دانشگاه کار آفرین چیست؟
دانشگاه کارآفرین، که از آن به عنوان یک دانشگاه نسل سوم یاد میشود، عمدتاً توسعة اقتصادی و اجتماعی را سرلوحه فعالیت خود قرار می‌دهد. اساساً دانشگاه کارآفرین هویتی مستقل با ویژگی هایی سازمانی دارد؛ لذا سوق دادن سازمانیِ دانشگاهِ سنتی به سوی کارآفرینیِ سازمانی، می تواند دانشگاه سنتی را به دانشگاه کارآفرین تبدیل کند.
· فاصله دانشگاههای سطح یک کشور از دانشگاه کار آفرین چقدر است؟
در کشور ما، تمامی دانشگاههای سطح یک از حیث نسل دومِ دانشگاهی، یعنی دانشگاه های پژوهش محور، عملکرد قابل قبولی داشته اند و اقدامات شایسته ای را در راستای تجاری سازی یافته های تحقیقاتی آغاز نموده اند. ولیکن با تربیت افراد کارآفرین و قالب های عملیاتی نسل سومِ دانشگاه ها هنوز قدری فاصله داریم. فعالیت های تجاری سازی دانشگاه های ما، اغلب در حد ایجاد پارک های علم و فناوری محدود شده است که خروجی زیادی به بازار کسب وکار ارائه نمی دهند.
· چگونه تحول از دانشگاه پژوهش محور به دانشگاه کارآفرین در ایران باید رخ دهد؟
به نظر می‌رسد پیش از هر اتخاذ روشی، نیازمند تغییر پارادایم باشیم. در آموزش عالی کشور، همواره در سال‌های اخیر به لزوم انجام پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای در کنار پژوهش‌های بنیادی اصرار ورزیده‌ایم. با تنظیم قوانین و مقررات از یک سو و با تعیین پژوهانه‌ها و مشوق‌های مالی از سوی دیگر، در سوق دادن پژوهش‌ها به سمت تقاضا محوری سعی نموده ایم. این همه با نیت نزدیکی بیش از پیش به صنعت و نیازهای جامعه از سوی دانشگاه‌ها بوده است. مع الاسف ارتباط پویا و بهم پیوسته دانشگاه و صنعت را شاهد نیستیم. از سوی دیگر عامل کلیدی دیگر یعنی دولت و سازوکارهای عملیاتی در این ارتباط نقش موثری ایفا ننموده است. در این زمینه نیز ضرورت را در قالب برگزاری کنفرانس‌های مستمر و ادواری سه جانبه (دولت – صنعت – دانشگاه) احصا نموده‌ایم ولیکن در بسیاری از موارد دستاوردها در حد مجموعه مقالات کنفرانس متوقّف شده است.
در حال حاضر در نظام ارتقا در دانشگاه‌ها امتیاز ویژهای برای ثبت اختراعات قائل هستیم. “مبحث نوآوری” (innovation) در مقابل “اختراع” (invention) از کلیدی‌ترین مواردی است که می‌بایست در تغییر پارادایم مورد توجه قرار گیرد. در دنیای کنونی، نوآوری تنها موتور رقابت‌پذیری بلندمدت است که عنصری ضروری در افزایش کارایی عوامل تولید محسوب میشود و اساساً از اواخر هزاره دوم به بعد، نوآوری شاه کلید توسعه بوده است.
همچنین در یک دانشگاه کارآفرین همه عوامل اعم از اعضای هیات علمی، کارکنان، دانشجویان و بویژه دانش‌آموختگان می‌بایست جهانی بیاندیشند و محلی ابتکار و عمل نمایند. از این‌رو، ایجاد فعالیت‌های نوآورانه ضرورت دارد؛ زیرا بدون دستیابی به چنین فضایی، نتایج تحقیقات علمی سرنوشتی جز انبارشدن در مخازن دانشگاهی و کتابخانه‌ها ندارند.
· در دانشگاه تحت مدیریت جنابعالی چه اقداماتی صورت گرفته است تا این تحول رخ دهد؟
دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی افتخار دارد که به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه صنعتی کشور، دارای بالاترین رتبه کشوری در میزان و درصد اشتغال مرتبطِ دانش‌آموختگان در سطوح مختلف است. حضور تعداد زیادی از دانش‌آموختگان در صنایع کشور و در جایگاه‌های مدیریتی و کارآفرینی، شاهد این مدعا است. همچنین دانشگاه توفیق داشته است که با هدف گذاری و برنامه ریزی در نیمه دوم سال 1398 و بدون توقف محسوس پس از همه گیری کوید-19 ، با تلاشی مضاعف نسبت به ایجاد زیرساختهای لازم برای این تحول همت گمارد. رشد همه جانبه کمی و کیفی مرکز رشد دانشگاه، اقدام به ایجاد ناحیه نوآوری در پردیس مناسب دانشگاه، تعاملات بین‌المللی با کشورهای هدف برای فعالیت‌های نوآورانه مشترک، اخذ مجوز هیات امنای دانشگاه و برنامه ریزی و اقدام عملیاتی برای تاسیس صندوق پژوهش و نوآوری دانشگاه و همچنین شرکت دانش بنیان دانشگاهی تنها گوشه‌ای از حرکت شتابان دانشگاه برای نیل به این مهم بوده است.
· آیا شرایط اقتصادی ایران امکان تحول دانشگاه پژوهش محور به کارآفرین را میسر می‌کند؟
در کنار منابع بی‌نظیر طبیعی و ثروت سرشار سرزمینی، ارزشمندترین منبع مستمر کشور همانا منابع انسانی آن است. از دیرباز این استدلال که اتکّا به این منبع می‌تواند گره گشای بسیاری از چالش‌های کشور باشد از سوی دانشگاهیان طرح و ارائه شده است. توسعه علمی مقدم بر هر توسعه دیگری در بسیاری از جوامع بشری کارساز بوده است. در لوای این توسعه است که اقتصاد دانش بنیان معنا می‌پذیرد و چشم انداز تغییر پارادایم قوت می‌گیرد. و این میّسر نمی‌شود مگر با همدلی و همراهی همه عوامل دخیل و همه ذینفعان. تنها در آن شرایط است که می‌توان، ولو با قبول سختی‌های مقطعی از سوی جامعه، از گذار جامعه مصرفی به جامعه مولد و کارآفرین به سلامت عبور کرد، ان شاءا....
